Ruszyły zakrojone na szeroką skalę prace konserwatorskie przy najstarszej na terenie Bielska-Białej, XIV-wiecznej świątyni pw. św. Stanisława BM. Już na starcie odkryto pewną ciekawostkę.
Prace mają na celu m.in. przywrócenie średniowiecznych tynków na elewacjach zewnętrznych. Jako prawdziwą sensację i radość określili specjaliści odkrycie już na początku inwestycji fragmentów barwnej polichromii na wschodniej ścianie prezbiterium.
Rozpoczęte zabiegi konserwatorskie związane są z projektem „Stare Bielsko – odNowa – prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane w zabytkowym kościele św. Stanisława BM dla utworzenia nowej oferty kulturalnej regionu”. Jego realizacja stała się możliwa dzięki funduszom z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, wkładu własnego parafii oraz wydatnej pomocy Urzędu Miasta Bielska-Białej. Realizacja projektu przewidziana jest na dwa lata. Jego koszt wyniesie ponad 2 miliony złotych.
Zdaniem ks. dr. Szymona Tracza, konserwatora architektury i sztuki sakralnej diecezji bielsko-żywieckiej, dzięki inwestycji konserwatorsko-budowlanej wykonane zostaną m.in. takie prace jak: izolacja fundamentów kościoła, konserwacja więźby dachowej oraz zabezpieczenie stropu kościoła.
- Przywrócone zostaną średniowieczne tynki na elewacjach zewnętrznych, które zostały niefortunnie pokryte w minionym wieku tynkami cementowymi. Ich obecność z racji na zatrzymywanie wilgoci stanowi bardzo duże zagrożenie dla bezcennych polichromii gotyckich i renesansowych zachowanych w prezbiterium i na łuku tęczowym we wnętrzu świątyni” – wyjaśnił naukowiec i wskazał, że już pierwsze prace przyniosły zaskakujące odkrycia.
Według ks. Tracza, prawdziwą sensacją są zachowane na ścianach kościoła spore partie oryginalnych gotyckich wypraw tynkarskich wykonanych z zaprawy wapienno-piaskowej, wzmocnionej dodatkiem mielonych kości zwierzęcych oraz kurzych jaj.
- Jednak największą radość przyniosło odkrycie fragmentów barwnej polichromii na wschodniej ścianie prezbiterium, które świadczą, że znajdowała się tu bliżej nieokreślona scena figuralna ujęta czerwonym obramieniem biegnącym pionowo przy gotyckich przyporach oraz poziomo poniżej ostrołukowego okna u góry i na dole ponad kamiennym cokołem. Obecność charakterystycznej czerwieni i zieleni grynszpanowej przemawia za tym, że dekoracja ta mogła powstać w wieku XV” – podkreślił historyk sztuki z UP JPII i przypomniał, że na ziemiach polskich na zewnątrz budowli zachowało się bardzo mało średniowiecznych wypraw tynkarskich i dekoracji malarskich.
Gotycki kościół św. Stanisława wybudowano w drugiej połowie XIV w. Został ufundowany przez księcia cieszyńskiego Przemysława I Noszaka. To najstarszy obiekt na terenie miasta. W kościele oprócz imponującego, późnogotyckiego tryptyku z początku wieku XVI, przypisywanego Mistrzowi Rodziny Marii, znajdują się m.in. portale z 1380 roku, drzwi z zakrystii do prezbiterium z 1500 r., gotyckie polichromie.
Świątynia pełniła funkcję kościoła parafialnego dla miasta Bielska i wsi Bielsko do 1447 r. Wówczas stała się kościołem filialnym parafii św. Mikołaja w Bielsku. W 1953 r. została erygowana parafia św. Stanisława w Starym Bielsku. Od 1992 r. parafia należy do diecezji bielsko-żywieckiej.
Zdjęcia: Diecezja Bielsko-Żywiecka
