Barania Góra, Hala Rysianka, Romanka, Pilsko, Polica, Babia Góra - to tylko niektóre szczyty, przez które w naszym regionie przebiega Główny Szlak Beskidzki, noszący kiedyś imię Józefa Piłsudskiego. Jak powstawał?
Szlaki górskie naszego terenu, i nie tylko naszego, to jedna z wielu dziedzin, pod którą podwaliny kładło Towarzystwo Tatrzańskie. Powstało już w 1873 roku, a po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości, w 1920 przemianowało się na Polskie Towarzystwo Tatrzańskie (PTT). Za cel swojej działalności przyjęło sobie upowszechnianie turystyki górskiej wśród społeczeństwa. Jednym ze środków takiej propagacji miała być budowa dróg i ścieżek. Następnie zaczęto znakować szlaki turystyczne, by były ułatwieniem wędrówki w terenach górskich.
Już po II wojnie światowej, w 1950 roku PTT połączyło się z Polskim Towarzystwem Krajoznawczym. Powstało w ten sposób Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze, czyli znane wszystkim PTTK. Znakowanie szlaków stało się podstawowym zdaniem jego statutowej działalności.
Rozwój infrastruktury i zagęszczenie szlaków przyniosły ze sobą konieczność ujednolicenia sposobu znakowania. Jeszcze PTT, w 1930 roku zatwierdziło tekst instrukcji znakowania. Ustalone w nich standardy obowiązują praktycznie do dziś.
Na Zjeździe Turystyczno – Uzdrowiskowym w Jaremcz, w 1934 roku, zaproponowano podział szlaków na: główne, łącznikowe, dojściowe, i poboczne; znakowane w pięciu podstawowych kolorach: czerwonym, niebieskim, zielonym, żółtym i czarnym. PTT przekazało tam instrukcję, zawierającą szczegółowe zasady i technologię prowadzenia prac znakarskich. Została zatwierdzona też przez Ministerstwo Komunikacji, które przed wojną odpowiadało za krajową turystykę. W 1935 roku przedstawiono też ministerstwu przebieg Głównego Szlaku Beskidzkiego i jego wariantów. Według zawartych wówczas reguł, koloru czerwonego można używać tylko dla tego właśnie traktu.
Główny Szlak Beskidzki został zatem wyznakowany w latach 1924 – 1935. Inicjatorem był Kazimierz Sosnowski. Znany animator turystyki górskiej w Beskidach. W 1914 roku wydał pierwszy przewodnik po Beskidach Zachodnich. Według niego szlaki i schroniska powinny być tak rozlokowane, aby turysta mógł mieć dzień marszu z jednego, do drugiego. Osią zagospodarowania gór natomiast powinien być jeden szlak główny szlak, wiodący najbardziej atrakcyjnymi szczytami.
Coś takiego właśnie zawarto w Główny Szlaku Beskidzkim. Jego przebieg zaprojektował Mieczysław Orłowicz, działacz ruchu turystycznego ze Lwowa. Wtedy z oczywistych względów był on dłuższy niż obecnie. Posiadał długość prawie 750 km. Jak obecnie rozpoczynał się w Ustroniu, ale wiódł aż do Stoha w Górach Czywczyńskich na obecnej Ukrainie i kresach Karpat Wschodnich. W trakcie zjazdu Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Stanisławowie, w 1935, szlakowi przez całe Beskidy nadano imię zmarłego niedawno marszałka Józefa Piłsudskiego. Po ukończeniu znakowania szlaków dbano też o infrastrukturę turystyczną. Budowano schroniska, schrony czy szlaki łącznikowe.
Po wojnie, do współczesnych warunków geograficznych, Główny Szlak Beskidzki przystosowali: Władysław Krygowski i Edward Moskała. Oczywiście stracił on też z oczywistych powodów wcześniejszego patrona, Józefa Piłsudskiego. Od 1973 roku nosi imię Kazimierza Sosnowskiego Trasa dzisiejsza różni się oczywiście od tej przedwojennej brakiem części Karpat Wschodnich. Nieco zmieniono również przebieg Głównego Szlaku Beskidzkiego w Bieszczadach. Jest to najdłuższy w Polsce szlak pieszy, ciągnący się przez 519 km. Wiedzie przez kilka grup górskich, oferujących przeróżny klimat i krajobraz oraz ciekawostki przyrodnicze i historyczne. Te grupy to: Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, Beskid Makowski, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Niski, Bieszczady.
Główny Szlak Beskidzki ma szczególne znaczenie dla uprawiania turystyki górskiej. Jest klamrą spinającą cały obszar Karpat, a jego pokonanie jest znaczącym osiągnięciem dla każdego turysty. Ustanowienie odznaki i jej rozpropagowanie będzie ważnym elementem promocji turystyki górskiej, oraz uznania roli PTTK w tworzeniu szlaków turystycznych.
Źródło informacji:
„Główny Szlak Beskidzki od Ustronia w Beskidzie Śląskim do Wołosatego w Bieszczadach” Jerzy Kapłon
